Mijn zoon staat op het punt uit huis te gaan. Hij wil begeleid gaan wonen. In een open gesprek zag ik kans te vragen naar zijn drijfveren. Waar zou hij eigenlijk naar verlangen? Ik was oprecht benieuwd omdat hij toch ook vaak nog mijn zorg en hulp nodig heeft. En nu wil hij onder mijn vleugels vandaan? Zijn antwoord zag ik niet aankomen…. Dat hij veel minder gestoord wil worden, dat hij op een vast tijdstip wil eten, dat zijn papieren soms opeens op een ander plekje liggen en dat hij ze dan niet kan vinden… Dingen waar hij zich blijkbaar al langer aan stoorde. Au, zei mijn hart.
Ja-maren
Ik realiseerde me op dat moment heel goed dat hij openhartig sprak en in het vertrouwen dat ik met aandacht luisterde. Dat moest ik niet kapot maken door mijn neiging om te gaan argumenteren en te gaan ‘ja-maren’. En tegelijkertijd voelde ik die pijn in mijn hart. Ik voelde me niet gezien: wat heb ik allemaal niet voor je gedaan? Ik verlangde naar erkenning, gezien worden en bevestiging van hem.
“Benedictus zegt ergens: neig het oor van je hart…… ja, dat gebeurt niet in je hoofd of in de gevoeligheid van je emoties. Het zit veel dieper. Toen ik van binnenuit leerde luisteren, contemplatief luisteren… ineens zag ik in de diepte van dat verlangen naar genegenheid: dat ís één en al liefde.” Zr. Lieve, abdij Koningsoord
Gemis
Maar er was niet alleen pijn. De gevoelens die opborrelden uit mijn hart, wisselden zich af. Zo voelde ik ook blijheid. Dat we hem voldoende basis hebben gegeven dat hij zo’n stap op zijn 18e durft te zetten, ondanks zijn beperkingen. Ik wist intuïtief: het is nu zaak bij deze innerlijke dynamiek te blijven zonder er verder woorden aan te geven. Ik zuchtte eens en
ademde door mijn verdriet heen, door mijn gemis aan erkenning wat ik als kind heb ervaren. Dat gaf ruimte tussen ons merkte ik, waardoor mijn genegenheid weer tevoorschijn kwam.
Oefening Neig het oor van je hart
Je openen voor je hart betekent waarachtig zijn: jezelf precies beluisteren, met alles erop en eraan, zonder iets te negeren. Je kunt dit oefenen. Handig is om dit ‘droog’ te oefenen als je alleen bent. Ga er even voor zitten en volg rustig een voor een deze zeven stappen:
- Neig/Buig je hoofd naar je hart;
- Merk op wat er daar allemaal omgaat aan gevoelens;
- Blijf aanwezig bij wat er in je leeft. Laat het er zijn;
- Adem daarin door, betrek je hele lijf;
- Vraag jezelf af welk diep verlangen er verborgen is onder deze gevoelens;
- Zeg daar ‘ik’ tegen: ‘dit is mijn verlangen’;
- Open jezelf voor wat er dan vanuit ‘het niets’ ontstaat.
”Ik liep niet langer te redeneren omtrent mijn gevoelens. Ik gaf geen commentaar meer, ik liet de gewaarwording van het verlangen helemaal in mij toe. Ik keek enkel toe en… ja, ik ervoer één en al dynamiek, onvoorstelbaar krachtig.” Zr. Lieve, abdij Koningsoord
Behoeden voor pijn
Het is ondertussen een paar dagen geleden dat ik het gesprek had met mijn zoon. Wat hij toen benoemde, hoort natuurlijk óok bij het proces als kinderen zich losweken van hun ouders. Maar er speelt tussen ons ook nog iets anders: een ingewikkeld gegeven waarbij ik soms ‘hard ga werken’ en mijn ‘best doen’ om het leven voor hem te vergemakkelijken. Met als doel hem te behoeden voor de pijn van het leven. En ondanks dat, blijkt toch: ik heb niet alles kunnen doen om hem hiertegen te beschermen. Een menselijk gegeven, realiseer ik me, en dat stemt me mild.
Wijsheid die dieper ligt
Met het oor van je hart luisteren betekent niet alleen bij je gevoelens stilstaan. Het betekent ook openstaan voor een wijsheid die dieper ligt, die we niet kunnen grijpen, maar alleen kunnen ontvangen. Zo kan er iets ontstaan wat je niet verwacht.
In mij welt dankbaarheid op: over wie mijn zoon is, over ons samen, en over de liefde die ontstaat als ik met het oor van mijn hart luister.
De citaten komen uit ‘Voorbij het denken, de spiritualiteit van een trappistin’. Een interview met zr. Lieve (Koningsoord, Arnhem) door Martin Hoondert, 2006.
28-31 mei Retraite Naar de stilte van je hart olv Joyce Lakwijk, klooster Huissen
