Het is de laatste avond voor mijn vertrek naar huis. Bij de grootste stupa* in Kathmandu, Nepal, lopen Boedhisten al prevelend er rechtsom omheen. Het is een vredig, rustgevend en open ritueel. Als ik hier ben, doe ik meestal met hen mee. Zo ook deze avond. Op het moment dat ík me in de stroom mensen wil voegen, loopt er een monnik naast me die vriendelijk vraagt: “Where you from sister?”
Het woord ‘sister’ raakt me en ik voel me uitgenodigd te reageren. We praten een tijdje geanimeerd en ik begrijp dat hij een Theravada-Boedhistische monnik is uit India. Hij is hier ook als een toerist, maar wel een met een missie. We wandelen al pratend een paar rondje rond de stupa. Ondertussen is het etenstijd en ik merk dat ik best trek heb. Spontaan nodig ik hem uit voor een maaltijd. Hij geeft wel aan dat hij vegetariër is. Als ik dat beaam, accepteert hij mijn uitnodiging. Op dat moment staan we voor een Vietnamees restaurant. Ik ken de plek goed (en het lekkere eten!) en ga hem voor naar boven. Daar voor het raam hebben we het mooiste uitzicht op de stupa wat je je kan voorstellen.
Ik eet wat jij eet
En daar zit ik dan tegenover een monnik die ik net een kwartier ken. Opeens bekruipt me een gevoel dat ik in Nepal goed ken: beetje spannend omdat je niet weet hoe de situatie zich gaat ontwikkelen, maar wel met vertrouwen omdat het linksom of rechtsom altijd goed komt.
De menukaart wordt ons aangereikt, maar hij geeft hem door aan mij met de woorden:
“Ik eet wat jij eet.
En alles wat jij mij aanbiedt, zal ik eten.”
Een paar tellen heb ik nodig om me te realiseren wat hij precies bedoelt. Het is namelijk zo anders dan de westerse norm van individuele keuzevrijheid die ik ken. En dat niet alleen. Wat in mijn DNA zit is dat keuzerécht hebben een verworven goed is. Zijn uitspraak raakt daarom een gevoel van ontzag: hij leeft zo in overgave aan het leven dat hij zijn keuze uit handen geeft. Of hij mij een kwartier of net vijf minuten kent, maakt hem niet uit.
Wijze lessen
Langzaam dringt tot mij door dat het loslaten van deze keuzevrijheid de overgave is van waaruit hij leeft. Ooit heb ik de Dalai Lama horen zeggen: “Alleen nemen wat je gegeven is.” Dat ligt in dezelfde lijn en vond ik toen ook al zo’n diepe les. En ik moet ook denken aan het verhaal van de Verloren zoon (Lucas 15,31) waarin de vader tegen zijn trouwe zoon zegt: “Alles wat van mij is, is van jou.” Ook daarin voel ik dat het ego van deze vader geen rol speelt en hij zich overgeeft aan de loop van het leven.
De monnik en ik hebben met zijn tweeën genoeglijk gegeten. Het Vietnamese eten kende hij niet en kon hem volgens mij ook niet zo bekoren. Maar ja dat heb je blijkbaar te aanvaarden als je je keuze uit handen geeft.
Voor mij is de ontmoeting met deze man een mooi voorbeeld van wat er ontstaat als ik opensta voor het onverwachte. En ook wat er gebeurt als ik meebeweeg in hoe de situatie zich ontwikkelt. Dan ontvouwen zich wonderschone ontmoetingen met wijze lessen in overgave.
Video Bouddha Stupa, Kathmandu
* Een stupa is een ronde tempel die relikwieën bevat van overleden monniken (m/v/nb). De Boudha stupa in Kathmandu is een van de grootste van de wereld en zou relikwieën bevatten van de laatste Buddha voor de historische Gautama Buddha. Deze stupa ligt op de oude handelsroute van Tibet. Van oudsher is het de gewoonte van handelaren hier te komen bidden. Sinds 1959 zijn er veel Tibettaanse vluchtelingen en is het voor hen traditie geworden om in de winter uit de bergen hier te verblijven. Deze stupa staat op de werelderfgoedlijst van UNESCO.