Een retraite start ik vaak met een verhaal over stilte. Hoe we er allemaal vandaan komen en dat kinderen nog dicht bij die stilte zijn. Ik vlecht er voorbeelden doorheen uit verschillende tradities. Het gesprek met de groep ontstaat omdat er ruimte is voor elke vraag en antwoord. Die openheid is essentieel voor de kwaliteit van de stilte tijdens de retraite, is mijn ervaring. Alles mag gezegd worden, ook waar je tegen opziet en waar je ongemakkelijk in bent. Vaak blijkt dat je niet enige bent die dat voelt. En dat verbindt. Zo bereiden we ons voor en kan het veld van stilte zich openen.
Diep verlangen
Wat ik bijvoorbeeld vertel over de stilte, is dat het een noodzakelijkheid is om de weg naar binnen te gaan. Zonder prikkels en afleiding van buitenaf kom je als vanzelf meer in contact met je eigen gevoelswereld. Over de ziel wordt wel gezegd dat het een fluisterstem in je is. En om die te kunnen horen is dus verstilling nodig. En in die verstilling heb je tijd en gelegenheid om aan te kijken wat naar boven komt, wat dat ook is: onrust, weerstand, verdriet, maar ook ontspanning, plezier of vrede. Meestal word je verrast in de stilte: denk je vooraf dat je het moeilijk zal vinden om op jezelf te zijn, blijkt het juist een diep verlangen te vervullen en kom je thuis.
Dat is de enige weg naar (…) echte liefde. En deze weg begint met stilte. Want we kunnen onszelf niet in liefde geven als we onszelf niet kennen en bezitten. Daarin openbaart zich de grote waarde van stilte. Het is het pad naar alles wat we diep verlangen.
Basil Pennington, trappistenmonnik, schrijver, spreker (1931-2005)
Op jezelf
In het gesprek over stilte kunnen vragen klinken als: “Hoe gaat stilzijn eigenlijk in zijn werk?”, “Ik voel weerstand om in stilte te eten, is dat verplicht?” of “Wat doe ik als iemand me in de kloostergang groet, groet ik dan terug?”
Heel concreet vertel ik dan over hoe het tijdens de retraite werkt: we zullen bijvoorbeeld elke dag driemaal bij elkaar komen in onze groepsruimte en oefeningen doen, zoals mild lichaamswerk, meditaties, een visualisatie of bewustzijnsoefeningen. Dit opent de verbinding met een diepe stilte in jezelf. Tussen deze blokken door ben je op jezelf en doen we niet aan interactieve communicatie. Je hoeft even niet met anderen bezig te zijn! Ik nodig iedereen uit benieuwd te worden naar wat er dan ontstaat….
Eigen wijsheid
Creatieve materialen liggen tijdens de retraite klaar om uitdrukking te geven aan dat wat je ervaart in de stilte. En door de dagen heen ga je die ervaringen tot expressie brengen. De communicatie met de ander stopt even, maar dat betekent dus niet 24/7 stil op een kussentje zitten. Nee, het gaat veel meer over met huid en haar, met hart en zie aanwezig raken. Gewaarworden wat er in je omgaat en naar binnen gaan luisteren naar eigen wijsheid. En als je graag even individuele aandacht wilt of nodig hebt, ben ik natuurlijk beschikbaar voor een gesprekje.
Stilte
De stilte der natuur heeft veel geluiden
en is toch vol van rust voor ziel en zinnen
die druppelt zacht en ongemerkt naar binnen
tot in ons hart een zilv’ren toon gaat luiden
gelijk met haar”. H.Roland Holst
Aan het einde van de retraite blijkt dat er in de stilte meer verbinding is ontstaan met anderen dan vooraf gedacht. Dat is voor velen een verrassende ontdekking.